Ο Θεοφάνης μας άφησε την υπέροχη "Χρονογραφία" του, την οποία συνέγραψε κατά τα έτη 811-814 μ.Χ. Είναι ένα ιδιότυπο είδος μεταξύ Ιστορίας και απομνημονευμάτων με εξιστόρηση των γεγονότων κατ' έτος, που αρχίζει από τα χρόνια του Διοκλητιανού (284 μ.Χ.) και φτάνει μέχρι την πτώση από το θρόνο του Μιχαήλ του Α΄ του Ραγκαβέ (813 μ.Χ.). Αποτελεί την πιο σημαντική Ιστορική πηγή της περιόδου και είναι πράγματι μια αποκάλυψη. Ο Θεοφάνης μας παίρνει απαλά από το χεράκι και μας ταξιδεύει στο χώρο και στο χρόνο, από έτος σε έτος, για να μας διδάξει, να μας ωφελήσει και να μας συγκινήσει. [...] Μιλάει για όλους και για όλα με αντικειμενικότητα, ειλικρίνεια και ελευθερία. Μας δίνει την ιδιοσυγκρασία του άνθρωπου και τη νοοτροπία ενός ολόκληρου λαού...
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 760 μ. Χ. Υπήρξε χρονογράφος, αλλά και Ομολογητής της Ορθοδόξου πίστεως. Έμεινε ορφανός από πατέρα και μεγάλωσε με την μητέρα του Θεοδότη, η οποία φρόντισε να τον μορφώση και να τον παντρέψη σε νεαρή ηλικία με ενάρετη και πλούσια κόρη. Συμφώνησε όμως με την σύζυγό του να ακολουθήσουν και οι δύο τον μοναχικό βίο και εγκαταβίωσε σε ανδρικό Μοναστήρι κοντά στο βουνό της Σιγριανής, στο οποίο αργότερα έγινε ηγούμενος, η δε σύζυγός του σε γυναικείο Μοναστήρι και από Μεγαλώ, ονομάσθηκε Ειρήνη.
Μαζί με άλλους ηγουμένους προσεκλήθη και συμμετείχε στις εργασίες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, στην Νίκαια. Μετά την επιστροφή του εγκατέστησε στην Μονή της Σιγριανής άλλον ηγούμενο, και αυτός ίδρυσε νέο μεγαλύτερο Μοναστήρι, για τους πολυάριθμους μαθητές του. Παράλληλα με τα καθήκοντα που είχε ως ηγούμενος ασχολήθηκε και με την συγγραφή και την καλλιγραφία. Μετά από έξι χρόνια εξορίσθηκε από τους εικονομάχους στην Σαμοθράκη, όπου και ετελείωσε τον επί γης βίο του, το 815 μ. Χ. Αργότερα, οι μαθητές του μετέφεραν τα ιερά λείψανά του στην Μονή, στην οποία έζησε τα τελευταία χρόνια της επίγειας ζωής του.
Μη Διαθέσιμο
